Ceremonijom otvaranja, koja će biti održana 21. marta na Centralnom gradskom trgu u Čačku, pod nazivom „Sve boje slobode“, Čačak će i zvanično postati prva nacionalna prestonica kulture za 2023. godinu. Reč je o multimedijalnom spektaklu, prema tekstu Svetislava Jovanova i u režiji Miloša Šarovića, čija je tematska okosnica ideja kulture kao slobode koja simbolizuje duh i mentalitet Čačka: smisao za različitosti, uvažavanje tradicionalnog, otvorenost za novo, a prvenstveno - bunt koji neizbežno dovodi do promene. Program „Čačanske Rodne” 16. marta 2023. godine prestavili su u Beogradu na događaju u Jugoslovenskoj kinoteci: Branko Ćalović, programski direktor projekta srpske prestonice kulture 2023 i direktor Umetničke galerije Nadežda Petrović u Čačku, koja je glavni kooridnator obelažavanja jubela 150 godina Nadežde Petrović, na nacionalnom, regionalnom i svetskom nivou i ujedno;

Delfina Rajić, direktorka Narodnog muzeja Čačak, koji dobija dva depandansa, Etnografsku postavku i Muzej košarke, što čine značajan segment projekta „Čačanska Rodna”; i Strahinja Babić, predsednik udrženja Dani urbane kulture (DUK), koje organizuje dva festivala u Čačku i zahvaljujući kojima je Čačak postao grad murala. Zahvaljujući ovom Udruženju u okviru „Čačanske rodne“ čačanski silosi, nekadašnji “Žitopromet”, dobijaju novo lice i funkciju.

Direktor Umetničke galerije „Nadežda Petrović“ Branko Ćalović je u uvodnom izlaganju istakao brojne programa kojima će Čačak ove godine obeležiti titulu - Prva nacionalna prestonica kulture Srbije 2023. i najavio ceremoniju svečanog početka projekta.

- U toku godine publika će imati priliku da vidi 90 programa, 365 različitih događaja, izložbi, filmskih projekcija, pozorišnih predstava, književnih večeri, koncerata, radionica, panela, tribina... Biće uključeno 4730 učesnika, od kojih je 561 inostranih izvođača, 121 partnerska organizacija, od kojih je 48 iz inostranstva. Sve pomenuto publikovano je u programskoj knjizi koja će se distribuirati na teritoriji cele zemlje. Ceremonijom otvaranja 21. marta na Trgu u Čačku u 20 časova postaćemo i zvanično Prva nacionalna prestonica kulture i ovom prilikom pozivam sve ljubitelje kulturno-umetničkih događaja da isprate ovaj događaj...Prvog dana proleća na 4 bine i pisti, pod 300 rasvetnih uređaja, preko 300m2 led ekrana sa ozvučenjem najnovije generacije predstaviće se više od stotinu izvođača: umetnika, pevača, glumaca, plesača, dok u muzičkom delu programa nas, između ostalih očekuju: Braća Teofilović, Kralj Čačka, Bilja Krstić, zatim tu su Vanja Milačić i Bojan Krivokapić koji predvode ekipu mladih glumaca iz Čačka među kojima su: Una Đelošević i Vladimir Jocović, Nikola Stanković, Nenad J. Popović i Todor Trifunović ... – izjavio je Branko Ćalović uz napomenu da će publika uživati u izvođenju brojnih horova, plesnih grupa, KUD-ova i iznenađenja.

Delfina Rajić, direktorka Narodnog muzeja Čačak, najavila je dve muzejske postavke, Etnografsku postavku i Muzej košarke, kao dva značajna segmenta projekta „Čačanska Rodna”.

- Mi ćemo realizovati dve nove stalne postavke: Enterijer gradske kuće od 1870.godine pa do prvih 30 godina 20. veka biće prikazan u kući trgovca Vladimira Hadžića iz 1854. godine. Tu će biti prikaz gradskih nošnji, pokućstvo, salonske garniture, nameštaj iz raznih krajeva Srbije, pravljen po uzoru na tadašnje evropske standarde, a koje je muzej preuzeo od starih čačanskih porodica. Biće prikazan i društveni status koji je tada vladao. Druga postavka biće u Sokolani iz 1914. godine gde će biti Muzej košarke. Muzej će biti kompleksnog tipa koji će biti posvećen promociji košarke u Čačku i Srbiji i imaće nekoliko celina: razvoj košarke u Sbiji i Jugoslaviji iz perioda 1923-2022. godine, potom razvoj košarke u Čačku iz perioda 1945-2022, život i delo našeg najvažnijeg košarkaša 20. veka Radmila Mišovića, potom uspesi našeg najpoznatijeg evropskog košarkaša Dragana Kićanovića, potom svi košarkaši iz našeg grada koji čine tzv. Hol slavnih i jedna posebna celina u muzeju biće posvećena najtrofejnijem treneru na svetskom nivou Željku Obradoviću – objasnila je Rajić i naglasila da cilj ovog muzeja treba da bude promocija lokalne osobenosti, igre, zdravog života i susreta ne samo Čačana, već i ljudi, turista iz regiona i celog sveta.

Strahinja Babić, predsednik udrženja Dani urbane kulture (DUK), zahvaljujući kojem je Čačak dobio epitet „Grad murala“, je najavio da čačanski Silosi ove godine dobijaju novo lice i funkciju.
-U planu nam je da ove godine oslikamo 21 mural, sa 30 umetnika iz Srbije i sveta. Pored murala po gradu u planu je da oslikamo i Silose, jer verujemo da ćemo na ovaj način obogatiti vizuelni izgled Čačka i stvoriti novo mesto okupljanja mladih. U planu je da na ovom mestu 10. juna bude manji muzički događaj, koji će na zanimljiv način prikazati proces oslikavanja Silosa, dok će veliki dvodnevni muzički događaj biti u julu pored Morave – istakao je Babić.    

Od 21. marta do 18. decembra 2023. Čačak će biti središte kulturnih zbivanja uz brojne događaje koji su većinom besplatni za posetioce: izložbe, koncerte, predstave, književne događaje, jubileje i još mnogo toga što se može naći na sajtu www.cacanskarodna.rs. Između ostalog, održaće se Disovo proleće u prisustvu Radeta Šerbedžije, koncerti Nemanje Radulovića, Viva Vox, Kralja Čačka, Simfonijskog orkestra i hora RTS-a sa dirigentom Bojanom Suđićem (Karmina Burana), zatim Dani patrijarha Pavla, „Sonjin septembar” posvećen Sonji Savić, modna revija P.S. Fashion inspirisana značajnim ženama u Srbiji, predstave o Tanasku Rajiću, kraljici Dragi Obrenović, vojvodi Stepi Stepanoviću, duo drama „Kruna Jovanova”, Proslava Biblije uz koncert grupe Kal i Pretty Loud, prvog ženskog romskog benda, Dani fotografije, Animanima, multimedijalna izložba „Sloboda - Čačak”, obeležavanje veka i po od rođenja Nadežde Petrović i još mnogo toga. Finale „Čačanske Rodne” planirano je za 18. decembar 2023. kada će biti otvoren Muzej košarke u Čačku.

Ustanove kulture Grada Čačka su nosioci projekta „Čačanske Rodne“: Kulturni Centar Čačka, Umetnička galerija „Nadežda Petrović“, Narodni muzej, Gradska biblioteka „Vladislav Petković Dis“, Međuopštinski istorijski Arhiv, Gradsko pozorište.

Prestonica kulture Srbije jedan je od najznačajnijih projekata koje je pokrenulo Ministarstvo kulture po uzoru na „Evropsku prestonicu kulture“, sa ciljem da se kroz podršku lokalnoj samoupravi ojačaju ključni faktori kulturnog razvoja, podigne kvalitet kulturnog života, ubrza kulturni i turistički razvoj i podstakne donošenje strategija kulturnog razvoja na lokalnom nivou.

Foto: Vidoje Manojlović